ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 |
جان آدامز (به انگلیسی: John Adams) (زاده ۳۰ اکتبر ۱۷۳۵ - درگذشت ۴ ژوئیه ۱۸۲۶)، دومین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا است.[۱]دوران ریاست جمهوری جان آدامز در آمریکا بین سالهای ۱۷۹۷ تا ۱۸۰۱ میلادی بود، که همزمان است با ۱۱۷۵ تا ۱۱۷۹ خورشیدی. این دوره با سالهای نخست دوره سلطنت فتحعلیشاه قاجار در ایران مصادف است.[۲]
سال ۱۷۹۶تغییر بزرگی در سیاست آمریکا پدید آمد. آمریکا شاهد برگزاری سومین دور انتخاب ریاست جمهوری بود و برای نخستین بار بیش از یک نامزد وجود داشت. جورج واشنگتن در دو دوره پیشین رقیبی نداشت، اما در این دوره دو حزب سیاسی تشکیل شده بودند. فدرالیستها به رهبری الکساندر همیلتون وزیر سابق خزانه داری و جمهوریخواهان که توماس جفرسون، وزیر سابق امور خارجه، آن را رهبری میکرد. پیروزی جان آدامز دور از انتظار نبود، او را در سراسر کشور میشناختند. وی برای استقلال آمریکا مبارزه کرده بود و دو دوره معاونت ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشت.
جان آدامز مردی خردمند، میهن پرستی واقعی و دیپلماتی توانا و آگاه بود. هرچند عضو حزب فدرالیست بود، اما به سیاستهای حزبی علاقهای نداشت و این ضعف در دوران ریاست جمهوری برایش تولید اشکال کرد.
جان آدامز در سال ۱۷۳۵ در خلیج مهاجرنشین ماساچوست متولد شد. او که دانشآموخته حقوق از دانشگاه هاروارد بود، خیلی زود به عنوان چهرهای میهن پرست شناخته شد. جان آدامز در هیاتهای نمایندگی اولین و دومین کنگره کانتیننتال، رهبری جنبش استقلال را بر عهده داشت. طی جنگهای استقلال در نقش دیپلمات در فرانسه و هلند خدمت کرد و در مذاکرات پیمان صلح شرکت داشت. آدامز در زمان ریاست جمهوری جورج واشنگتن، معاون ریاست جمهوری آمریکا بود. برای مردی با تیزهوشی، خرد، و تواناییهای جان آدامز دو دوره معاونت ریاست جمهوری تجربهای نومید کننده بود. جان آدامز به همسرش ابیگیل گفت، «معاونت ریاست جمهوری بیمعنی ترین پستی است که تا کنون بشر آن را خلق کرده یا میتوان تصور کرد.»
زمانیکه آدامز رییس جمهوری شد، جمعیت آمریکا پنج میلیون و ۳۰۸ هزار و ۴۸۳ نفر بود، جنگ بین فرانسه و بریتانیا مشکلات زیادی را برای ایالات متحده در زمینه دریاهای آزاد بوجود آورده بود، همچنین گروههای آمریکایی طرفدار این دو کشور به شدت درگیری و اختلاف داشتند.[۳]
دولت جان آدامز تمرکز خود را بر روی فرانسه معطوف کرد. گروه حاکم در فرانسه در آن زمان از پذیرفتن هیات نمایندگی آمریکایی سر باز زده و روابط بازرگانی را به حالت تعلیق درآورده بود.
جان آدامز سه نماینده را به فرانسه فرستاد، اما در بهار ۱۷۹۸ خبر رسید که شارل تالیران، وزیر امور خارجه فرانسه، و گروه حاکم حاضر به مذاکره با نمایندگان دولت آمریکا نشده و خواهان دریافت رشوه کلانی شدهاند. جان آدامز این توهین فرانسویها را به کنگره آمریکا گزارش داد و کنگره نیز نامهای را منتشر کرد که در آن از فرانسویها تنها با عنوانهای «ایکس و ایگرگ و زد» یاد شده بود.
آنچه جفرسون آنرا «تب ایکس. ایگرگ. زد» نامید کشور را فرا گرفت و اندرز و توصیههای جان آدامز نیز بر شدت این تب افزود. جمعیت هرجا که پرزیدنت ظاهر میشد بشدت او را تشویق میکرد. فدرالیستها هرگز چنین محبوب نبودند.
کنگره مبلغی را برای تکمیل ۳ ناو محافظتی و ساخت چندین کشتی اضافی اختصاص داد و همچنین اجازه تشکیل ارتشی موقت را صادر کرد. کنگره همچنین قانونی را تصویب کرد که منظور از آن ترساندن عوامل خارجی بود که خارج از آمریکا فعالیت میکردند.
پرزیدنت آدامز اعلام جنگ نکرد اما خصومتها از دریا آغاز شد. در ابتدای دوران ریاست جمهوری جان آدامز، ناوگان دریایی آمریکا در برابر کشتیهای جنگی مزدوران فرانسوی تقریباً بی دفاع بود اما تا سال ۱۸۰۰ شرایط تغییر کرد بطوریکه کشتیهای جنگی و بازرگانی آمریکایی در آبها یکهتازی میکردند.
برغم چندین پیروزی درخشان آمریکا در دریا، تب جنگ فروکش کرد. به آدامز گفته شد که فرانسه جرات جنگیدن ندارد و هیات نمایندگی آمریکا را با احترام خواهد پذیرفت. مذاکرات طولانی به این جنگ ظاهری پایان داد. آدامز هیاتی را برای مذاکرات صلح راهی فرانسه کرد اما همیلتونیها (هم حزبیهای آدامز) از این کار آدامز خشمگین شدند. در رقابتهای انتخاباتی سال ۱۸۰۰ جمهوری خواهان متحد و آماده برای رقابت بودند اما فدرالیستها بشدت دچار تفرقه شده بودند. با این وجود جان آدامز تنها چند رای الکتورال (کالج انتخاباتی) از جفرسون کمتر کسب کرد و به این ترتیب توماس جفرسون رئیس جمهوری شد.[۴]
روز اول نوامبر سال ۱۸۰۰ میلادی درست پیش از برگزاری انتخابات، جان آدامز وارد پایتخت جدید شد تا در کاخ سفید اقامت گزیند. در دومین غروب اقامتش در کاخ سفید در اتاقی نمور و نیمه کاره به همسرش نوشت، «پیش از آنکه نامهام را به پایان برم، دعا میکنم که به این خانه و تمام کسانی که از این پس ساکن آن خواهند بود برکت عطا شود. باشد که تنها افرادی صادق و خردمند بر زیر این سقف حکمرانی کنند.»
جان آدامز به مزرعهاش در کویینسی در ایالت ماساچوست بازگشت تا دوران بازنشستگی را در آنجا سپری کند و در آنجا بود که نامه مفصلی به توماس جفرسون نوشت. او روز چهارم ژوئیه سال ۱۸۲۶ آخرین کلماتش را زمزمه کرد، «توماس جفرسون هنوز زنده است»، اما جفرسون چند ساعت پیش از آن در مونتیچلوی ایالت ویرجینیا در گذشته بود.[۵][۶]